شاعران فوتبال‌بلد!| از عصام‌الشوالی تا مارتین تایلر

گروه ورزش/شهرآرانیوز، گزارشگری فوتبال در دنیا خیلی وقت است که از نام‌بردن متوالی بازیکنان و دادن اطلاعات ویکی‌پدیایی از آنان فراتر رفته است. از سویی تحلیل با گزارش مخلوط شده و سواد فوتبالی گزارشگران خیلی بالاتر رفته است، از سویی هم صحبت آنان از گزارش‌کردن صرف سیر وقایع و درنهایت یکی‌دوبار فریادکشیدن فراتر رفته است. آن‌ها مانند شاعری بداهه‌گو زیباترین تعابیر و توصیفات را در لحظه از آستین بیرون می‌آورند. اما سبک و سیاق هرکدام هم در عین حال با هم فرق دارد. بعضی مثل عصام‌الشوالی عرب‌زبان متخصص فریاد‌های دل‌نشین و پر از تحریر و طولانی است و اصل کارش درپی‌هم‌آوردن ده‌ها صفت برای یک حرکت و اعطای القاب مسجع و زیبا به بازیکنی است که تماشاچیان را با حرکتش شگفت‌زده کرده است. البته که عصام‌الشوالی بهترین گزینه بین گزارشگران عرب‌زبان است.

 

او اصالتش تونسی است و در فرانسه بزرگ شده. در بین گزارشگران عرب، بعضی فریادزنان بی‌ذوق حوالی خلیج‌فارس را هم داریم که فقط بلدند هرچه می‌توانند پشت هم ردیف کنند و یک‌ربع گوش‌دادن گزارششان سرسامی عمیق و تضمینی برایتان به ارمغان می‌آورد. سنتی که البته گزارشگران ایتالیایی هم دچار آن هستند. گل سرسبد ایتالیایی‌ها در زمینه گزارش فوتبال، ساندرو پیچینی است که احتمالا صدای گزارش‌های او را روی تیزر‌های فوتبالی وطنی هم شنیده‌اید. آن‌قدر شور و کلام آهنگین سحرآمیزی دارد که تدوینگران ایرانی را هم وادار به استفاده از صدایش کند؛ هرچند نفهمیم دقیقا چه می‌گوید! اما در همان غرب اروپا و در کنار ایتالیایی‌های پرشور، آلمانی‌ها با ضرباهنگ گزارش یک‌کلمه در دقیقه شما را به خوابی خوش فروخواهند برد.

 

این تعبیر خیلی اغراق‌آمیز است، اما واقعا صرفه‌جویی کلامی آلمانی‌ها در گزارش فوتبال کم‌نظیر است و آدم را گاهی خسته می‌کند؛ درست برخلاف گزارشگران عرب یا ایتالیایی و اسپانیایی. شاید بتوان جام بهترین و معتدل‌ترین نوع گزارشگری فوتبال را به انگلیسی‌ها تقدیم کرد. تلفیقی از بداهه‌های سحرانگیز و سواد خیره‌کننده با صدای پرحجم و پرطنین که با تحلیل‌های درست و پروپیمانشان همراه می‌شود و شبیه‌ترین گزارش‌ها به سلیقه ایرانی است. شوخی هم جزو جدایی‌ناپذیر این سبک گزارشگری است و انگلیسی‌ها که در رقابت کمدی همیشه از آمریکایی‌ها سرند، در این زمینه از همه دنیا دوسه گام جلوتر هستند و به‌جا و سرضرب و خوش‌موقع و البته نهایتا نیمه‌ای یک‌بار نمک اساسی می‌ریزند.

 

از مارتین تایلر معروف که در نظرسنجی‌های گوناگون محبوب‌ترین گزارشگر انگلیسی‌زبان شناخته شده است و صدایش را روی بازی‌های کامپیوتری فیفا هم می‌شنویم، تا گری لینه‌کر که این سال‌ها بیشتر در نقش مفسر و مجری ظاهر می‌شود، اما یکی از جریان‌سازترین گزارشگران انگلیسی‌زبان هم بوده و به عنوان یک فوتبالیست قدیمی، حالا یکی از مردان شماره‌یک رسانه‌های تصویری فوتبالی است. در بین خیل نام‌های گزارشگران بزرگ انگلیسی که در سطح جهانی کار می‌کنند، البته که نباید نام جان ماتسن را از قلم انداخت؛ مردی که او هم در دوره‌ای صدایش روی بازی‌های فیفا بود و هرچه خوبان داشتند را یک‌جا در خود خلاصه می‌کرد. یک خوش‌صدای بانمک باهوش باسواد خلاق؛ همه آنچه از یک گزارشگر می‌خواهیم!